■ Muhsin Şenol-Mehmet Tahir Özsoy/İstanbul - Doğruhaber

2015 verilerine göre Türkiye`de 354 AVM bulunuyor. İstanbul bir çok konuda olduğu gibi AVM konusunda da yoğunluğu taşıyor.  Yine 2015 verilerine göre toplam AVM sayısının yarısı İstanbul`da bulunuyor. Toplum üzerinde yeni bir kültür oluşturma ve vaktinin büyük çoğunluğunu içinde bir çok ihtiyacını karşılayabileceği bir gençlik oluşturma projesi konumunda bulunan AVM`ler şuan için toplum yapımızın en önemli halkalarından olan esnaflar için de büyük tehlikeler saçıyor. İstanbul Esenler Birleşik Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Şükrü Şahin, tehlikenin boyutunu şu sözler ile ifade ediyor, “AVM`ler ekonomimize zarar veriyorlar hem de esnafımızın yok olmasına sebep oluyorlar. Esenler`de 2 bin esnafımızın AVM`den dolayı kapattığını söyleyebiliriz.” Şeklinde konuştu.

“KAPATMALARININ ALTINDAN AVM`LER ÇIKIYOR”

AVM`lerin küçük esnafa oldukça zararı olduğunu belirten Şükrü Şahin, “Biz bunu sürekli yaptığımız toplantılarda da dile getiriyoruz. Bu noktada Esenler`de 18 bine yakın esnaf var. Zaman zaman analiz yapıyoruz. Bize kapanışa gelen esnaf arkadaşların neden kapattığını öğrenmeden kapanışını imzalamıyorum. Niye kapattınız diyorum? Başkanım iş yapamıyorum diyorlar. Bakıyoruz işin altında AVM`ler çıkıyor. Müşterisi burada AVM`ye gidince ne yapıyor mahalle arasındaki küçük esnaf, işini yapamaz duruma geliyor” dedi.

“2 BİN ESNAFIMIZ AVM`LERDEN DOLAYI KEPENK İNDİRDİ”

AVM`lerin ekonomiye zarar verdiğini ve esnafın yok olmasına sebep olduğunu söyleyen Şahin, “Bizim Esenler`de 2 bin tane esnafımızın AVM`den dolayı kapattığını varsayarsak 2 bin esnafımızın yanında çalışanlarının da düşünerek esnafımızın yanında en az iki kişi çalışıyor.  2 bini 2 ile çarptığınız zaman 4 bin yapıyor. 4 bin aile demek oluyor. Her aile de kişi olacağını varsayarsak 16 bin kişinin ekmeğini elinden almış oluyoruz. Bu yönde de zararını düşünürsek hem maddi hem manevi zararları oluyor.” dedi.

“AVM`LER ŞEHİR DIŞINDA OLSUN”

AVM`lerin şehir dışında olması yönünde hareket edilmesini istediklerini dile getiren Şahin, “En az 10 km 15 km şehir dışında olsun dedik. Avrupa da sistem böyle çalışıyor. Biz idarecilerimize söylüyoruz lütfen bunların şehir dışına çıkması ile ilgili bir an önce yasal düzenleme yapılsın. Bunu zamana yaymaya gerek yok, ben 15 yıldır bu teşkilatın içerisindeyim. 15 yıldır hep duyuyorum AVM`lerle ilgili çalışmaları var. Var ama bir türlü sonuç yok.” şeklinde konuştu.

“MAHALLE ARASINDA SÜPERMARKETLERE NE GEREK VAR”

Mahalle aralarında açılan süper marketlerin de yan etkilerine değinen Şahin, “Mahallenin arasına süpermarket zincirlerine ne gerek var, orada 150 kalem mal satıyor. Ama bizim küçük esnafımız 50 kalem mal satıyor. 50 kalem mal sattığı zaman günlük aldığı hasılatın belli bir oranı zaten sermaye, belli bir oranıyla çocuğunu okutuyor, evinin kirasını veriyor, elektrik parasını ödüyor, su parasını ödüyor, kirasını ödüyor ödüyor da ödüyor.” diyerek sözlerini noktaladı.

“KAR MARJIMIZI ÇOK ETKİLİYOR.”

Ayakkabı mağazası sahibi Mustafa Kılıç ise AVM`ler açıldıktan sonra işlerimi yüzde 40-50 civarında düşüşler oldu” dedi. Kılıç, sözlerine şu şekilde devam etti, “Mesela hiç sezonun başında direk taze ürünü hiçbir firma almadan bize ulaşmadan bir sene öncesinden daha tedarik ederek ürünleri koyup ve fiyatların üzerine etiketlerini koyuyorlar. Biz satmaya başlayınca fiyatlarını yüzde 30-40-50 düşürüyorlar. Haliyle bu bizim kar marjımızı çok etkiliyor.”

“İÇERİYE GİRİLDİĞİNDE DÜNYAYLA BAĞLANTI KESİLİYOR”

Çok farklı ve alışık olmadığımız bir kültüre doğru itildiğimizi dile getiren Mustafa Kılıç, “Bir AVM sabahleyin saat 10`da açıldığında insan içerisine girdiği zaman sabah kahvaltısını öğle yemeğini ve alışverişini bütün temel ihtiyaçlarını giderebilecek bir potansiyel var içerisinde. Farklı bir aydınlatma, ışık vs. Alışveriş Merkezi içerisinde kesinlikle saat yoktur. İçeriye girdiğinde dış dünyayla komple bağlantı kesiliyor. Sen bir alışveriş yapma şeyine kapılıyorsun. Müzik ve ambiyans, loş ışık ve belli bir zamandan sonra insan bunalıyor, bunalınca alışveriş yapma ihtiyacında bulunuyor.” şeklinde konuştu.

“AVM`LERDEN DAHA UCUZA SATIYORUZ”

Hafta sonları AVM`lerin kapalı olması gerektiğini savunan Kılıç, “Bayramlarda AVM`ler açılmadan öncekine oranla yaptığımız işin çeyreğini yapıyoruz. Bunun sebebi de AVM`lerin sanki daha cazip gibi gösteren televizyonlardaki reklamlardır. Orijinal ürün satıyoruz. AVM de 380 liralık ürün şuanda bizim mağazamızda 200 lira. Daha düşüğe satmamıza rağmen müşteri geliyor acaba! Bir acaba var.” ifadelerini kullandı.

“ESNAF NEREYE KADAR DAYANACAK”

 Son zamanlarda kepenk kapatmalara dikkat çeken Mustafa Kılıç, “Haliyle kapatan esnaflarımız var, yalnız işte dayanamıyoruz. Nereye kadar dayanacak? Mesela normalde potansiyel zaten düşük bir cumartesi Pazar iş yapacak esnaf, o cumartesi Pazar da haliyle herkes AVM`nin içerisine. Haliyle toplum olarak bir girdiği zaman çoluk çocuk giyiniyor. Pahalı da ucuz da olsa. Bir AVM kültürü içimize yerleşti.” şeklinde konuştu.

DEVLETİN BUNA BİR ÇÖZÜM BULMASI LAZIM

On beş yıldan beri esnaf olduğunu dile getiren bakkal sahibi Fikret Ölmez, “Bugüne kadar hiç bir vergi borcum olmadı. On beş senedir zar zor ayakta duruyoruz. Evim burada, mahallenin esnafıyım. AVM açılması bizim açımızdan kötü oldu. Biz karşı değiliz ama devletin buna bir çözüm bulması lazım. Mahaller arasında AVM var.” dedi.

“MÜŞTERİNİN HASTASI OLSA BİZE GELİYOR”

Müşteri ile esnaf arasındaki sıcak ilişkilere değinen Ölmez, “Bizde herhangi bir şey aldığında 50 krş. eksik diyor tabi bizde veriyoruz.  Ama gidip eksik parayla AVM den alışveriş yapamaz. Müşterimizin başı ağırsa veya bir hastası olsa direk bize geliyor. Biz ona yardımcı oluyoruz. En azından devlet hiçbir şey yapamasa bile bunları akşam saat sekizde kapatmaları lazım. O saatten sonra bizim işimiz olsun. Adamlar gece saat 10.00 kapatıyorlar. O saatten sonra bize alış verişe kim gelecek.” şeklinde konuştu.

“BU AVMLERİ MAHALLE ARALARINDAN ÇIKARSINLAR”

Esnafların sürekli dükkan devrettiğini önemle vurgulayan Fikret Ölmez, “Yanımdaki komşu üç gün önce devraldı dükkânı. Ondan önceki de üç ay önce almıştı. Esnaf iş olmayınca sürekli devrediyorlar. Biz burada çok ciddi bir para beklemiyoruz. Evde çorbamız kaynasın yeter bize. Bu AVM mahalle aralarından çıkarsınlar istiyoruz.” şeklinde sözlerini noktaladı.

“BELKİ DE DÜKKÂNLARIMIZI KAPATACAĞIZ”

Giyim mağazası sahibi 40 yıllık esnaf Hüseyin Koç ise, “AVM`ler resmen küçük esnafları bitirdi.” Diyerek İçinde yanan ateşi dışarı vurdu. Sözlerine şu şekilde devam eden Koç, “Birkaç yıl sonra belki de kapatacağız dükkânlarımızı. Devletin bunlara dur demesi lazım. Bizleri de düşünmesi lazım. Büyük AVM bir uygulama getirilmesi lazım. Bugün vergilerimizi ve bağ kurumuzu ödemekte zorlanıyoruz. Evimizi zor şartlarda ancak geçindirebiliyoruz.” dedi.

“AVM`LER İLE REKABET EDECEK DURUMUMUZ YOK”

Komşu esnafların kepenk kapatmasını üzüntüyle karşıladığını dile getiren Koç, “Her ay bu büyük AVM varlığı yüzünden üç veya dört tane esnaf kapatıyor. Büyük AVM rekabet edecek durumumuz da yok. Bizim mallarımızın çoğu pamuk onların ki ise Çin malı. Durum bu olunca bizden daha ucuza satıyorlar. Halk aradaki kalite farkını göremiyor. Halka tavsiyemiz şu, iyi mal almaları. Üç mal alacağına bir tane alsınlar hem daha kaliteli hem de daha sağlıklı.” şeklinde konuştu.