Birleşmiş Milletler Uluslararası İklim Konferansı, bugün Paris'te başlıyor. 147 ülke liderini biraraya getirecek zirvede konu 'iklim değişikliği' olsa da, aslında tüm gözler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in üzerinde olacak. Geçtiğimiz günlerde 130 kişinin ölümüyle sonuçlanan terör saldırısının gölgesinde, sıkıyönetim şartları altındaki Paris'te yapılacak zirveye mekan olarak Bourget Askeri Havaalanı'na yakın bir alan seçildi. Paris şehir merkezinin dışındaki yapay kasaba görünümlü yerde, çok sayıda kapalı salon ve açık hava sergi alanları oluşturuldu. Fransa'nın bugüne dek yaptığı en geniş kapsamlı ve en üst düzeyde katılımlı organizasyon olan İklim Zirvesi'nde 'küresel ısınmanın geri dönülemez noktaya gelmesini engellemek için' çeşitli anlaşmaların imzalanması bekleniyor. Açılış töreninde Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun birer konuşma yapacak. Konuşmaların ardından liderler aile fotoğrafı için biraraya gelecek. Liderler daha sonra 2 gruba ayrılacak ve görüşmeler 2 ayrı salonda yürütülecek.

YAPTIRIMLAR BİR BİR GELDİ

24 Kasım sabahı Suriye sınırında Türk hava sahasını ihlal eden ve 5 dakika içinde 10 defa ikaz iletilmesine rağmen tacizini sürdüren Rus uçağı, sınır devriye görevi yapan F16 uçaklarınca düşürülmüştü. Bu olay, daha önce de birçok kez sınır ihlali yaparak Türkiye'nin tepkisi çeken Rusya'da şok etkisi yarattı. Zira 1949 yılında kurulan NATO'nun üyesi olan bir ülke, 1952 yılındaki Kore Savaşı'ndan buyana ilk kez bir Rus uçağı düşürüyordu. Havadan-havaya füzeyle vurulan SU-24 uçağında görevli bir pilotun öldüğü, diğerinin ise sağ olarak kurtarıldığı olay sonrası Rusya, Putin'in “Ağır sonuçları olacak" dediği yaptırımları bir bir hayata geçirdi.

ERDOĞAN'I GERİ ÇEVİRDİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın telefonla temas talebini geri çeviren Kremlin, Türkiye ile askeri alanda bütün ilişkileri askıya aldı, kriz anlarında kullanılan 'kırmızı hat'tı iptal etti, Karadeniz'deki filoların artık ortak tatbikat yapmayacağını açıkladı. Ayrıca iki ülke arasında yürütülen dev projelerin askıya alınacağı sinyali verildi. Türk Akımı ve Akkuyu Nükleer Santrali projeleri tehlikeye girdi. Ülkesindeki turizm acentelerine “Türkiye'ye turist göndermeyin" talimatı veren Rusya, karşılıklı vize muafiyetini de 2016'dan itibaren rafa kaldıracağını duyurdu. Bunun yanında Rusya topraklarındaki Türk vatandaşlarına özellikle havalimanlarında tacizler arttı, çok sayıda işadamı gözaltına alındı, Türk mallarına gümrüklerde sınırlamalar getirildi.

NORMALLEŞME İÇİN FIRSAT

Türkiye, asıl hedefin 'Rus uçağını düşürmek' olmadığını, aidiyeti belli olmayan uçağın sınır ihlali yaptığından ötürü düşürüldüğünü Rus makamlarına defalarca iletti, ancak Rusya Devlet Başkanı Putin'den “Özür ve tazminat olmadıkça ilişkiler düzelmez" mesajı geldi. Bu sırada Suriye'de hava operasyonları yapan Rus uçakları hem Türkmenleri hem de rejim muhaliflerinin bulunduğu birçok bölgeyi bombalamaya devam etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, sınır tacizine uğrayan ve haklı olan tarafın Türkiye olduğunu, dolayısıyla Rusya'dan özür dilemenin sözkonusu bile edilemeyeceğini açıkladı. Erdoğan diğer yandan Rus mevkidaşına, gerginliğin sürmesinin iki ülkeye de zarar vereceğini, 'bu çekişmenin başkalarını sevindireceğini' medya üzerinden iletti. Paris'teki İklim Zirvesi'nin ilişkilerin tamiri için fırsat olacağını kaydeden Erdoğan, Putin'e defalarca zeytin dalı uzattı.

İki gün boyunca Katar'da

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İklim Zirvesi'nin ardından Katar'a gidecek. Erdoğan, Katar Emiri Şeyh Temim Bin Hamed Al Sani'nin daveti üzerine yarın ve sonraki gün (1-2 Aralık) Katar'da bulunacak. Ziyaret kapsamında Erdoğan ve Katar Emiri tarafından 19 Aralık 2014 tarihinde Ankara'da imzalanan 'Türkiye Cumhuriyeti ile Katar Devleti Arasında Yüksek Stratejik Komite Kurulmasına ilişkin Ortak Mutabakat' çerçevesinde oluşturulan 'Yüksel Stratejik Komite'nin ilk toplantısı gerçekleştirilecek. Ayrıca toplantı vesilesiyle çeşitli anlaşmaların imzalanması öngörülüyor. İkili ilişkiler ve bölgesel gelişmelerin de masaya yatırılacağı temaslara, Suudi Arabistan'dan bir heyetin de eşlik edeceği gelen bilgiler arasında. Türkiye'nin Katar'da hayata geçireceği askeri üs ve bu ülkeye silah desteğinin detayları da görüşülecek. Bu arada dünyanın çeşitli ülkelerinde Türkiye adına hizmet veren Yunus Emre Kültür Merkezi de, Körfez bölgesindeki ilk şubesini Katar'da açacak.

Yumuşama olacak mı?

Moskova, “Özür ve tazminat gündemde olmadığı için Paris'te Türk-Rus teması olmayacak" mesajıyla Erdoğan'ın sıcak mesajlarına soğuk durmayı tercih etti. Ankara'nın 'gerçekleşmesi ihtimal dahilinde' dediği Erdoğan-Putin temasının, buz kesen ortamı yumuşatmak adına tarihi önemde olduğu belirtiliyor. İki lider, son olayların yaşattığı gerilimden ötürü Paris'te ayrı salonlarda bulunacak. Fakat Erdoğan ile Putin arasında özel bir görüşme de gerçekleşebilir. ABD Başkanı Barack Obama ile aynı salonda bulunacak Putin'in, Erdoğan'ın uzattığı eli havada bırakıp bırakmayacağı bugün Paris'te cevabı merakla beklenen en önemli soru durumunda.

Ayrılığa düşersek parçalar yutarlar

Cumhurbaşkanı Erdoğan, akşam saatlerinde Üsküdar'da hasta olan bir yakınını ziyaret etti. Buradan çıkışta sevgi gösterisinde bulunan vatandaşlar mahallede yakınlarını kaybeden Bitlisli bir ailesi olduğunu bildirince Erdoğan taziye ziyaretinde bulundu. Taziye evinde vatandaşlarla sohbet eden Erdoğan, ölümün bir yok oluş olmadığını belirterek, “Yani, ölüm yeniden bir milattır, yeniden bir diriliştir. Biz, 'Basü badel mevt'e inanmış insanlarız. Bu akşam ben de hasta bir dostuma ziyarette bulundum. Ama bu vesileyle eve dönerken bana böyle bir taziye ziyaretinde bulunma fırsatı verdiğimiz için teşekkür ediyorum" diye konuştu.

Kur'an-ı Kerim'de “Ancak inananlar kardeştir" ayetinin yer aldığını hatırlatan Erdoğan, şöyle devam etti: “Birliğimizi kimsenin parçalamasına fırsat vermeyeceğiz. Hepimiz toptan sımsıkı, Allah'ın ipine sarılacağız. Ayrılığa düşmeyeceğiz, ayrılığa düşersek zayıf düşeriz. Zayıf düşersek, düşmanlarımız bizi parçalar, yutarlar. Düşmanlara fırsat vermeyeceğiz. Onun için şuradaki birliğinizi, beraberliğinizi korumalısınız. Bir şekilde de inşallah emin adımlarla geleceğe yürümeliyiz."